Soberheid

Soberheid is een luxe

Op het feest van het Heilig Hart van Jezus (3de vrijdag na Pinksteren) was ik wat aan het bladeren in een boek met de als titel ‘Recht uit het hart’. Een boek met woorden voor bezinning en vieringen verzamelt door Kees Harte (voor het eerst uitgegeven in 1980 door uitgeverij Gooi & Sticht). Mijn gedachte bleef hangen bij de volgende titel: soberheid is een luxe.

Zakdoekje

Daarbij hoorde het volgende verhaal: “Iemand had eens een zakdoek nodig en had er geen bij zich. Hij passeerde juist een groot warenhuis en stapte er binnen. Boven het draaihekje hing een bord met de waarschuwing, dat iedere klant verplicht was om gebruik te maken van een boodschappenwagentje. Hij pakte er dus één en ging op weg naar de juiste afdeling, maar hij kon daar niet zomaar een zakdoek pakken. Van de papieren zakdoekjes moest hij tien pakjes van tien tegelijk meenemen. Van die van textiel moest hij er een dozijn kopen. Hij had er thuis nog een stapel van liggen. Hij stopte het dozijn in zijn wagentje en ging op weg naar de kassa. Onderweg werd hij door reclame gemaand om nog veel meer zaken te kopen.

Bij de kassa stond zijn karretje er als een vreemde eend in de bijt te midden van karren volgeladen met wat de reclame had aanbevolen. De omstanders keken hem aan, alsof ze wilden zeggen: zo iets doe je toch niet, zo’n wagentje is er voor gemaakt om volgeladen te worden…

Probeer er maar eens onder uit te komen en sober te leven.”

Gelofte van armoede

Misschien was het in de tijd van Pater Karel een stuk gemakkelijker om sober te leven. Er waren geen grote supermarkten die je in de verleiding brachten om producten te kopen, die je eigenlijk helemaal niet nodig had. Het is soms zo makkelijk om hieraan toe te geven.

Soberheid is één van de kernwaarde binnen het religieuze leven, vandaar dat ook Pater Karel bij zijn professie zijn gelofte van armoede heeft gedaan.

Die gelofte van armoede heeft alles te maken met de liefde van Christus, die zich openbaarde door arm te worden met ons. Zo willen de passionisten deze liefde beantwoorden door hun levensstijl, zowel individueel als collectief, waarin we ons niet hechten aan aardse goederen. Hierdoor probeer je te streven, vanuit die soberheid, naar volmaaktheid. Een weg waar je een leven lang aan moet werken.

De gulden snede

Iemand die dat van huis uit had meegekregen was de monnik Hans van der Laan. Hij komt uit een familie van architecten. Zowel zijn vader als zijn broers Jan en Nico ontwierpen verschillende kerken, die steeds soberder en abstracter werden…
Langzaam maar zeker werd het Hans duidelijk dat hij het klooster in wilde en zo trad hij in 1927 toe tot de St. Paulusabdij in Oosterhout. Later, in 1968, maakte hij de overstap naar de Abdij St. Benedictusberg in Vaals (Mamelis).

Op het eerste gezicht lijkt dit een oud klooster, maar het werd gebouwd tussen 1923 en 1928 En één van de ontwerpers was Hans van der Laan. Heel duidelijk is in het ontwerp zijn gulden snede terug te vinden, waarbij het uitgangspunt een grondhouding was van 4:3.

In zijn ontwerpen werkte hij het wereldbeeld uit in drie hoofdgroepen, met als stip op nummer 1 de vormen van de liturgie. Daarna de vormen van de maatschappij en tot slot de vormen van de natuur. Belangrijk voor hem was dat ze de toeschouwer, kerkganger en kloosterling zouden leiden tot de innerlijke omgang met God in zijn of haar ziel.

Pater Karel heeft in zijn leven ook geprobeerd, juist door zijn eenvoud mensen dichter bij God te brengen. Ook wij worden uitgenodigd hiernaar te streven in ons gebed, maar ook in ons doen en laten.

Pater Martin de Korte cp